کتیرا محصول اصلی نوعی گیاه گون است که گون کتیرا نام دارد. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می شناسند. گیاه مولد کتیرا نبات کوچکی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران ، سوریه و یونان. در اثر خراش دادن ساقه گیاه جدار سلولهای اشعه مرکزی و سلولهای پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می شود،فشار تولید شده سبب رانده شدن صمغ به طرف شکاف می گردد. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج سخت می گردد. شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده است دارد.^[۱]

آن روز که از مواد پاک کننده امروزی خبری نبود، سدر و کتیرا، در حیات بهداشتی جامعه، نقش عمده‌ای داشتند. هرچند که برای کتیرا، زمینه‌های استفاده دیگری نیز وجود داشت. این صمغ گیاهی گونه‌های مختلفی دارد که به صورت درختچه یا گیاهان علفی چند ساله در ایران به طور کلی آنها را گَوَن می‌نامند. در متون طب سنتی این گیاهان با نام‌های عربی «محلب العقاب» و «اصابع الغروس» معرفی شده اند. از تعداد زیادی از آنها صمغ کتیرا استخراج می‌شود که از نظر اقتصادی بسیار اهمیت دارند، زیرا کتیرا مورد مصرف دارویی و صنعتی فراوانی دارد. بعضی از این گیاهان به علت جذب ماده سلنیوم از خاک سمی هستند و با پی بردن به وجود سلنیوم در این گیاهان به وجود اورانیوم در محل رویش آنها پی می‌برند. شیوه بهره برداری کتیرا صمغی است که از ساقه گون بر اثر فعالیت مکانیکی انسان بر روی آن به بیرون تراوش می‌کند. شروع بهره برداری معمولاً از اواخر فصل بهار است و شصت روز (تا اوایل شهریور ماه) ادامه دارد. بهره برداران ابتدا اطراف ساقه گون را خالی می‌کنند و سپس با تیغ‌های مخصوصی برش موازی با ساقه (موازی با نشاسته دارد. در کتیرا به طور کلی دو نوع ماده مؤثر وجود دارد، یکی ماده‌ای است محلول در آب به نام

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: